Jesteśmy jednym z krajów, które wyznaczają w Europie standardy w zakresie zbiórki i zagospodarowania opakowań po środkach ochrony roślin – zarówno pod względem efektywności, jak i praktycznego wdrożenia zasad rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Polski System Zbiórki Opakowań PSOR stanowi punkt odniesienia dla innych państw, pokazując, że współpraca rolników, administracji i branży przynosi wymierne efekty, a polskie rolnictwo nie ma się czego wstydzić na arenie międzynarodowej.
Europa rozmawia o wspólnych wyzwaniach
O wyzwaniach, nowych regulacjach i europejskich kierunkach zmian rozmawiano podczas warsztatów zorganizowanych przez CropLife Europe i Słowackie Stowarzyszenie Ochrony Roślin (SCPA), które odbyły się w Bratysławie. Spotkanie stało się forum wymiany doświadczeń między krajami, które już prowadzą systemy zbiórki, a tymi, które dopiero je tworzą. W centrum uwagi znalazły się tematy dotyczące implementacji unijnego rozporządzenia PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation), wyzwań operacyjnych dla istniejących systemów oraz rosnącej roli producentów w kształtowaniu gospodarki o obiegu zamkniętym.
Eksperci z całego kontynentu zgadzają się, że efektywna zbiórka opakowań po środkach ochrony roślin musi stać się filarem gospodarki o obiegu zamkniętym – warunkiem realnej transformacji w kierunku zrównoważonego rolnictwa i efektywnego wykorzystania zasobów.
System PSOR jako europejski wzór
Polski system zbiórki opakowań pokazuje, że konsekwentna współpraca producentów, rolników i dystrybutorów przynosi realne korzyści środowisku.
Od dwóch dekad realizujemy w praktyce zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Naszym celem jest nie tylko zbiórka i recykling opakowań, ale też realny wkład w budowę zrównoważonego rolnictwa i gospodarki o obiegu zamkniętym. Osiągnięty w 2024 roku wynik zbiórki na poziomie 88%, pokazuje, że dzięki zaangażowaniu producentów i rolników można stworzyć skuteczny, bezpieczny i transparentny model.
– podkreśla Małgorzata Bojańczyk, Dyrektor Generalna Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin.
System PSOR jest przykładem jednego z najlepiej funkcjonujących rozwiązań w Europie i potwierdza, że modelowa współpraca branży może realnie wspierać cele środowiskowe Unii Europejskiej.
Wspólne cele UE
W ramach inicjatywy Clean Farms działa dziś 25 systemów zbiórki opakowań po środkach ochrony roślin w całej Europie. W ostatnich trzech latach powstały cztery nowe pilotaże, a średni poziom zbiórki w 2024 roku wyniósł 73%.
Branża stawia sobie ambitny cel – osiągnąć 75% poziom zbiórki w 2025 roku, który Polska już przekroczyła, co pokazuje, że nasz system działa skutecznie i może być wzorem dla innych krajów Europy.
Podczas otwarcia warsztatów słowaccy przedstawiciele ministerstw – środowiska Tomaš Trosko oraz rolnictwa i rozwoju wsi Hana Fratričová – podkreślali, że powodzenie takich systemów zależy od współpracy biznesu z administracją.
Cieszymy się, że firmy angażują się w edukację rolników i w praktyce realizują ideę gospodarki o obiegu zamkniętym. To dowód, że wspólne działania przynoszą rzeczywiste rezultaty.
– mówiła Hana Fratričová.
Unijne regulacje, wspólna odpowiedzialność
Jednym z kluczowych tematów dyskusji była implementacja unijnego rozporządzenia PPWR, które wprowadza nowe wymagania dla sektora opakowań, w tym ambitne cele recyklingowe, wymogi dotyczące zawartości recyklatu i zapewnienia, że każde opakowanie będzie można w całości poddać recyklingowi.
Choć większość przepisów zacznie obowiązywać dopiero po 2030 roku, branża już teraz przygotowuje się do zmian. Systemy takie jak PSOR pokazują, że rozszerzona odpowiedzialność producenta może funkcjonować skutecznie, jeśli jest oparta na doświadczeniu i współpracy wszystkich stron.
Zmiany regulacyjne są potrzebne, ale kluczowe jest, by uwzględniały specyfikę poszczególnych rodzajów odpadów. Opakowania po środkach ochrony roślin to odpady niebezpieczne – muszą być zbierane oddzielnie, z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa. Tylko wtedy osiągniemy wysoką jakość recyklingu i ochronimy środowisko.
– podkreślała Natalia Bączyk, ekspertka PSOR.
Polska perspektywa: system, który sprawnie działa
Nowy projekt ustawy o rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, przewiduje centralizację systemu gospodarowania odpadami opakowaniowymi. PSOR zwraca uwagę, że choć inicjatywa jest zgodna z kierunkiem unijnym, ważne jest, aby uwzględniała specyfikę odpadów niebezpiecznych i już działające, sprawdzone systemy.
Wprowadzenie ROP ma kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym, ale powinno wspierać, a nie zastępować rozwiązania, które już działają skutecznie. System PSOR to przykład, że branża potrafi wziąć odpowiedzialność i zorganizować proces, który naprawdę działa.
– dodaje Natalia Bączyk.
Europa słucha Polski
Warsztaty w Bratysławie pokazały, że dialog między krajami i organizacjami to klucz do skutecznej transformacji. Wymiana doświadczeń, wspólne cele i wzajemne uczenie się tworzą solidne fundamenty dla zrównoważonego rolnictwa w całej Unii.
Jako Polska mamy mocne argumenty i doświadczenie, by współtworzyć europejskie standardy. System PSOR to dowód, że odpowiedzialność biznesu może iść w parze z realnymi korzyściami dla środowiska i rolnictwa.
– podsumowała Małgorzata Bojańczyk.
Polska nie tylko uczestniczy w europejskiej dyskusji o gospodarce o obiegu zamkniętym – aktywnie wyznacza jej kierunek.
