To dzięki zapylaczom nasz świat mieni się różnorodnością kolorów, a my możemy cieszyć się smakiem naszych ulubionych owoców i warzyw. Wszyscy wiemy, że pszczoły miodne są zapylaczami, choć warto podkreślić, że nie tylko one zapylają rośliny! Hodowane przez pszczelarzy pszczoły miodne stanowią niewielki odsetek wszystkich owadów zapylających. Dzikimi zapylaczami nazywamy owady, które nie są hodowane przez pszczelarzy i to one w największym stopniu potrzebują naszego wsparcia. W przeciwieństwie do pszczół miodnych – ich liczebność i różnorodność stale się zmniejsza. Bioróżnorodność to klucz do zachowania równowagi w przyrodzie, a bez dzikich zapylaczy, wiele roślin nie mogłoby rozmnażać się, zaś bez roślin, wiele zwierząt straciłoby swoje źródło pożywienia i schronienia. W trakcie 5 lat trwania akcji „Pomagamy Pszczołom Bez Lipy” dołączyło do nas ponad 12 000 osób i wspólnie wysialiśmy 7 hektarów łąki kwietnej! Zapewniliśmy dzikim zapylaczom pokarm i schronienie o powierzchni 10 boisk piłkarskich!
Dlaczego dzikie zapylacze są ważne?
W Polsce żyje około 470 gatunków owadów należących do rodziny pszczołowatych, z czego większość to pszczoły samotnice. Często to właśnie one są bardziej wydajnymi zapylaczami niż pszczoły miodne. Są od nich mniejsze i mniej „wybredne”, przez co oblatują większą liczbę roślin, również takich, do których nektaru pszczoły miodne nie potrafią się dostać. Do dzikich pszczołowatych zaliczają się m.in. lubiane przez wszystkich włochate trzmiele, żyjące w pustych łodygach roślin murarki, kopiące podziemne gniazda lepiarki czy porobnice, które najlepiej czują się w pionowych ścianach wąwozów i glinianych domów. W zapylaniu roślin pomagają także motyle, osy, muchówki i chrząszcze. O znaczeniu różnorodności biologicznej pisaliśmy w artykule „O bioróżnorodności słów kilka”.
Edukujemy przez cały rok
W ramach akcji stworzyliśmy także materiały dla najmłodszych. O życiu pszczoły miodnej opowiada im nasza bohaterka – Pszczoła Kaja. Mini serial animowany można obejrzeć na kanale Z kamerą wśród pszczół na YouTube.
Wspólnie z nauczycielami biologii i przyrody przygotowaliśmy także materiały do przeprowadzenia lekcji dla uczniów szkół podstawowych, w ramach których uczniowie mogą poszerzać swoją wiedzę o życiu i znaczeniu owadów zapylających dla ludzi i środowiska. Bezpłatne materiały można pobrać z naszej strony internetowej.
Co roku naszą akcję „Pomagamy Pszczołom Bez Lipy” wspierają influencerzy, którzy na swoich kanałach społecznościowych wspólnie z nami wysiewali mieszanki roślin miododajnych, zachęcając tym samym każdego do tworzenia przestrzeni przyjaznych zapylaczom. Na Instagramie pod #PomagamyPszczołomBezLipy można znaleźć zdjęcia i filmiki zaangażowanych twórców.
Każdego roku od wiosny do jesieni naszym centrum dowodzenia staje się wydarzenie na Facebooku „Pomagamy Pszczołom Bez Lipy”. To tam wspólnie z uczestnikami akcji inspirujemy się i wymieniamy doświadczeniami dotyczącymi tworzenia łąk pełnych roślin miododajnych, poidełek czy budowania domków dla dzikich zapylaczy.
Współpraca rolników i pszczelarzy
Rolnicy i pszczelarze mają ze sobą wiele wspólnego! Współpraca pomiędzy rolnikiem a pszczelarzem może przybierać wiele form, natomiast jej podstawą zawsze będą dobre praktyki rolnicze i pszczelarskie oraz życzliwa, bezpośrednia komunikacja. Dobre praktyki pszczelarskie są nagradzane już od 9 lat podczas Ogólnopolskiego Konkursu „Pszczelarz Roku”. Jako Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin od 4 lat jesteśmy inicjatorem i sponsorem kategorii „Pszczelarz Współpracujący z Rolnikiem”. Tegorocznymi zwycięzcami w tej kategorii zostali Panowie Piotr Czajkowski i Bartosz Radecki. Relacja z uroczystej Gali Finałowej dostępna jest na stronie Fundacji Akademia Pszczelarstwa i Zrównoważonego Rozwoju.
Bliska partnerska współpraca pszczelarzy z rolnikami ogranicza czynniki ryzyka zagrażające pszczołom. W tym celu pomocny jest także Kodeks dobrej współpracy rolników i pszczelarzy, który opracowaliśmy, aby ułatwić rolnikom i pszczelarzom nawiązanie owocnej współpracy. We współpracy z pszczelarzami rozdystrybuowaliśmy już 2000 kodeksów!
Bliska partnerska współpraca pszczelarzy z rolnikami ogranicza czynniki ryzyka zagrażające pszczołom. W tym celu pomocny jest także Kodeks dobrej współpracy rolników i pszczelarzy, który opracowaliśmy, aby ułatwić rolnikom i pszczelarzom nawiązanie owocnej współpracy. We współpracy z pszczelarzami rozdystrybuowaliśmy już 2000 kodeksów!
Owady zapylające pełnią ważną rolę zarówno w przyrodzie jaki i w gospodarce człowieka. Ochrona zapylaczy nie jest sprawą wyłącznie pszczelarzy czy rolników – to obowiązek każdego z nas. Pomagając owadom zapylającym wspieramy bioróżnorodność, która jest kluczowa do zachowania równowagi w ekosystemie. Dzięki akcji „Pomagamy Pszczołom Bez Lipy” pokazujemy, że razem możemy naprawdę wiele. Dziękujemy wszystkim uczestnikom za zaangażowanie i zachęcamy do kontynuowania działań na rzecz ochrony owadów zapylających. Ich przetrwanie zależy od nas wszystkich!
Do zobaczenia w następnym roku w 6 odsłonie akcji!
Nie chcesz przegapić startu akcji w 2024 roku? Zapisz się na nasz newsletter!
O tym jak pomagać owadom zapylającym i dlaczego współpraca rolników i pszczelarzy jest ważna przeczytasz w naszym wywiadzie z prof. Zbigniewem Kołtowskim z Zakładu Pszczelnictwa, Instytutu Ogrodnictwa-PIB w Skierniewicach. Zapraszamy do lektury!
