Dziś (7 czerwca) obchodzimy Światowy Dzień Bezpieczeństwa Żywności. W tym roku Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa oraz Światowa Organizacja Zdrowia zachęcają nas do przygotowania się na wszelkie niespodziewane sytuacje, które mogą zagrozić bezpieczeństwu żywności, np. przerwy w dostawie prądu, wycofanie ze sprzedaży produktu, który właśnie kupiliśmy, lub nawet epidemie wywołane określonymi produktami.
Jak my, konsumenci możemy „przygotować się na niespodziewane”? Najważniejsze by wiedzieć, czym jest bezpieczeństwo żywności oraz przestrzegać kilku prostych zasad, o których piszemy poniżej.
Kto czuwa nad bezpieczeństwem żywności w Polsce?
Nad kontrolą żywności w Polsce czuwa Państwowa Inspekcja Sanitarna, popularnie zwana Sanepidem. Pracownicy terenowych jednostek Państwowej Inspekcji Sanitarnej pobierają i badają próbki żywności z punktów sprzedaży i na granicy. Inspekcja informuje o szkodliwych składnikach, niewłaściwym opisaniu etykiet, czy wycofaniu niebezpiecznych produktów z rynku. Regularne kontrole i badania umożliwiają szybką interwencję w przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości, a informowanie konsumentów o potencjalnych zagrożeniach jest niezbędne do zapobiegania problemom zdrowotnym.
Inspekcję Sanitarną w badaniach wspiera Inspektorat Weterynarii (który kontroluje produkty pochodzenia zwierzęcego), Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (kontroluje jakość produktów) a pośrednio także Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, która kontroluje między innymi, czy rolnicy prawidłowo stosują środki ochrony roślin.
Europejskie wsparcie w zakresie bezpieczeństwa żywności
Na gruncie europejskim o bezpieczeństwo żywności dba Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), który prowadzi naukową ocenę ryzyka związanego z żywnością i m.in. bierze udział w ustalaniu najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności. EFSA we współpracy z instytucjami państwowymi, w Polsce takimi jak Inspekcja Sanitarna, systematycznie publikuje raporty dotyczące bezpieczeństwa żywności w całej Unii Europejskiej.
Według najnowszego raportu EFSA, ponad 96% próbek żywności w Europie jest wolne od pozostałości pestycydów lub zawiera jedynie śladowe ich ilości, oznacza to, że europejska żywność jest zdrowa i bezpieczna.
Bezpieczna żywność w domu
Również my, konsumenci mamy wpływ na to, czy żywność, którą spożywamy jest bezpieczna. Jeśli pozostawisz jabłko na parapecie na odpowiednio długi czas w końcu zaczną w nim zachodzić procesy gnilne i żadna instytucja kontrolna temu nie zapobiegnie. Dlatego tak ważne jest odpowiednie postępowanie z żywnością już przyniesioną do domu.
Światowa Organizacja Zdrowia stworzyła zalecenia dla konsumentów, które mieszczą się w 5 krokach:
- Utrzymuj czystość.
- Oddzielaj żywność surową od ugotowanej.
- Gotuj dokładnie.
- Utrzymuj żywność w odpowiedniej temperaturze.
- Wybieraj uważnie.
Jak to wygląda w praktyce? Szczegółowo opisane powyższe wskazówki znajdziesz w naszym e-booku „5 kroków do bezpiecznej żywności”. Kliknij w okładkę, aby pobrać e-book.
Jak myć warzywa i owoce?
W wielu źródłach, zwłaszcza internetowych, możemy znaleźć porady dotyczące szczególnego mycia warzyw i owoców, polegające na płukaniu ich np. w roztworach octu, sody oczyszczonej, czy soku z cytryny. Jednak badania pokazują, że do usunięcia zanieczyszczeń, w tym szkodliwych drobnoustrojów, wystarczy dokładne umycie warzyw i owoców przed spożyciem pod bieżącą wodą. W zachowaniu higieny podczas przygotowywania posiłków niezwykle ważne jest także mycie rąk.
Posłuchaj co na temat właściwego mycia warzyw i owoców ma do powiedzenia dr Jacek Postupolski z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego:
– Warzywa i owoce powinniśmy myć pod bieżącą wodą, jaka jest stosowana do przygotowania posiłków w gospodarstwie domowym. W przypadku silnego zabrudzenia, np. marchewki, celowe jest obranie warzyw, żeby unikać ewentualnego zanieczyszczenia, które jest trudne do usunięcia przez wodę – zaznacza dr Postupolski.
Pamiętajmy, że bezpieczeństwo żywności to sprawa nas wszystkich. Jako konsumenci powinniśmy przestrzegać m.in. zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, aby dbać o zdrowie swoje i naszych bliskich.
