Czy możemy pomóc pszczołom?
Tekst ten przeczytasz w: 3 minuty

20 maja 2021

Łąki pełne kolorowych kwiatów. Piękne pola kwitnącej lawendy lub rzepaku. Wiemy, że to sprawka „małych robotników”. Owady zapylające, bo o nich mowa, to niezastąpieni mieszkańcy każdego ogrodu czy uprawy rolniczej. Pszczoły miodne, pszczoły samotnice, motyle, bzygi, a nawet chrząszcze –  te małe stworzenia odpowiadają za zapylanie 84 proc. z 264 gatunków roślin uprawianych w Europie. My dzięki nim mamy m.in. pyszny miód, a one – dzięki nam – mogą zyskać pokarm. Niestety. Owadom brakuje miejsc, gdzie mogłyby bezpiecznie żyć, rozmnażać się i zdobywać pokarm. Pytanie więc brzmi: czy naszą jedyną pomocą będzie „adopcja pszczoły”?

Zzzapylaczy świat

Pszczoła miodna – chyba jeden z najbardziej znanych owadów zapylających. To ona jako pierwsza przychodzi nam na myśl, gdy mówimy o zapylaczach. To o niej, wiemy też najwięcej. Jest też jednym z najbardziej zapracowanych zwierząt gospodarskich. Robotnica pszczoły miodnej żyje tylko około 40 dni. Adopcja będzie więc tylko symboliczna. Pierwszą połowę życia spędza w ulu: sprzątając, karmiąc i opiekując się młodszymi osobnikami, budując i naprawiając plastry, a także chroniąc ul przed intruzami. Przez kolejne 20 dni zbiera pyłek oraz nektar. Pracuje przez ok. 12 godzin dziennie, wykonując ponad 10 lotów i odwiedzając nawet kilkaset kwiatów. Jest też prawdziwym siłaczem. Unosi pyłek, który może stanowić nawet 1/5 jej wagi! Jedna pszczoła w ciągu całego swojego życia produkuje kilka łyżeczek miodu. Na kilogram miodu pszczela rodzina pracuje cały dzień, aby rocznie wyprodukować go nawet 90 kg, z czego ok. 20 kg pobierają pszczelarze.

Ale nie tylko pszczoła miodna zapyla rośliny. W Polsce żyje około 470 gatunków owadów należących do rodziny pszczołowatych, z czego większość to pszczoły samotnice. Często to właśnie one są bardziej wydajnymi zapylaczami niż pszczoły miodne. Są od nich mniejsze i mniej „wybredne” – oblatują większą liczbę roślin, również takich, do których nektaru pszczoły miodne nie potrafią się dostać.

Do dzikich pszczołowatych zaliczają się m.in. lubiane przez wszystkich włochate trzmiele (często błędnie nazywane bąkami), kopiące podziemne gniazda lepiarki czy porobnice, które najlepiej czują się w pionowych ścianach wąwozów i glinianych domów. W zapylaniu pomagają także motyle, osy, muchówki i chrząszcze.

Zagrożenia czyhające na rodziny pszczele

Pszczoły miodne i dzikie padają ofiarą wielu niekorzystnych zjawisk np. obecności szkodników i chorób, utraty siedlisk, następstw zmian klimatu oraz niedochowaniu prawidłowych praktyk rolniczych i pszczelarskich. W Polsce główną przyczyną ginięcia pszczół miodnych jest warroza – choroba wywoływana przez pasożytniczego roztocza. Z kolei w okresie wczesno wiosennym dochodzi to tzw. strat zimowych, spowodowanych przymrozkami, a czasem brakiem wystarczających zapasów pokarmu w ulach. Coroczne badania pokazują, że zatrucia spowodowane nieprawidłowym wykonaniem oprysków stanowią ok. 1 proc. przypadków tzw. „upadków rodzin pszczelich”.

Współpraca dla dobra pszczół

Opiekunem pszczoły miodnej jest pszczelarz. Pszczelarstwo to pasja i styl życia. W Polsce jest około 1,77 mln rodzin pszczelich, którymi opiekuje się około 86 tysięcy pszczelarzy – są to zwykle osoby z wielkim doświadczeniem, ale też często młodsze, dopiero zaczynające swą przygodę z pszczelarstwem. Liczba rodzin pszczelich sukcesywnie rośnie – w 2020 roku wzrosła o 5,2 proc. w stosunku do roku 2019. Niektóre pasieki liczą nawet 400 uli!

Pszczelarze dbają nie tylko o zdrowie pszczoły ale także o bazę pożytkową, czyli dostęp do roślin. Tu z pomocą przychodzą im m. in. rolnicy, którzy uprawiają rośliny uwielbiane przez te zapylacze. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez firmę Kleffmann Group na zlecenie Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin 74 proc. pszczelarzy współpracuje z rolnikami, a 65 proc. z nich ocenia tę współpracę jako bardzo dobrą. 

Współpraca pomiędzy rolnikiem a pszczelarzem może być zainicjowana przez każdą ze stron. Może ona przybierać wiele form, natomiast jej podstawą zawsze będą dobre praktyki rolnicze i pszczelarskie, oraz życzliwa, bezpośrednia komunikacja.

Pomagamy pszczołom bez lipy!

Pszczoły miodne i inne zapylacze zadomowiły się nie tylko na terenach rolniczych, odwiedzają także miasta –ogrody, balkony i tarasy. Już po raz trzeci Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin organizuje wydarzenie Pomagamy Pszczołom Bez Lipy, w ramach którego zachęca do tworzenia miejsc przyjaznych owadom zapylającym. W akcji może wziąć udział każdy. Wystarczy zaopatrzyć się w nasiona lub sadzonki roślin miododajnych lub pyłkodajnych, wysiać je lub posadzić w ogrodzie, w doniczce na balkonie czy nawet parapecie i inspirować, zachęcać innych do pomagania. To mogą być nie tylko kwitnące rośliny ozdobne. Wiele ziół, warzyw, drzew i krzewów to rośliny miododajne – bogate w nektar i pyłek.

Pomaganie owadom zapylającym jest bardzo proste. Wysiewając lub sadząc rośliny miododajne każdy z nas może stać się pomocnym ogrodnikiem, który zapewnia owadom zapylającym dostęp do pokarmu – to właśnie z Twoich roślin będą one mogły czerpać nektar i pyłek. Nie wiesz, jakie rośliny będą najchętniej odwiedzane przez zapylacze? Skorzystaj z naszego ebooka „Zzzapylaczy świat. Łatwe kroki, by pomóc pszczołom bez lipy!”

Wysiewaj, inspiruj innych i pomagaj pszczołom, bez lipy!

Zobacz też

Jak powstają zdrowe pomidory? 

Jak powstają zdrowe pomidory? 

Soczyste, smaczne, pachnące, jędrne i niezwykle zdrowe. Są cennym źródłem likopenu, potasu a także witamin C i E oraz beta-karotenu, które wspierają nasze zdrowie. Chętnie uprawiamy je w naszych ogródkach i niemal codziennie goszczą na naszych stołach. Mowa oczywiście...

Wakacje na wsi? Sprawdź, czy twoje dzieci są bezpieczne

Wakacje na wsi? Sprawdź, czy twoje dzieci są bezpieczne

Prowadzenie gospodarstwa rolnego stawia przed rolnikami wiele wyzwań. Ważnym aspektem pracy w rolnictwie jest dbanie o bezpieczeństwo, zwłaszcza jeśli w gospodarstwie przebywają dzieci. Letnie miesiące nakładają na siebie wzmożoną pracą rolników i wakacje dzieci,...

O bezpiecznej żywności słów kilka 

O bezpiecznej żywności słów kilka 

Dziś (7 czerwca 2023) obchodzimy Światowy Dzień Bezpieczeństwa Żywności – i choć o żywności często myślimy w kategorii „zdrowa” lub „niezdrowa”, to najważniejsze jest by była bezpieczna. Ale co to oznacza? Zacznijmy od teorii. Często bowiem słyszymy o „superfoods”...

Nie taka straszna dwunastka   

Nie taka straszna dwunastka  

Eksperci mówią: „Warzywa i owoce powinny stanowić podstawę naszej diety”. WHO zaleca spożywanie minimum 400 g warzyw i owoców dziennie. Tymczasem owoce i warzywa demonizowane są ze wszystkich stron - bo cukry, bo pełne chemii i tych strasznych pestycydów i do tego „ze...

Szkolimy nie tylko online  

Szkolimy nie tylko online  

Jak rozpoznać podrobiony środek ochrony roślin? Czy wyjątkowa promocja zawsze oznacza kłopoty? Czy zawsze powinienem nosić kombinezon w trakcie wykonywania oprysku? Jak najlepiej przygotować opakowania po środkach ochrony roślin do zwrotu i czy trzeba gdzieś...

Nagradzamy bezpieczeństwo 

Nagradzamy bezpieczeństwo 

Dobrze zorganizowane gospodarstwo rolne, uporządkowane narzędzia, odpowiednio oznakowana przestrzeń – to główne elementy pokazujące, że rolnik właściwie dba o bezpieczeństwo swoje, pracowników i domowników. Prowadzenie gospodarstwa rolnego bowiem to praca na wielu...

Kupowanie podróbek nie popłaca – mamy kolejny wyrok sądu!

Kupowanie podróbek nie popłaca – mamy kolejny wyrok sądu!

Podanie wyroku Sądu Rejonowego w Świnoujściu II Wydział Karny do publicznej wiadomości Sąd Rejonowy Świnoujściu II Wydział Karny po rozpoznaniu sprawy sygn. akt II 282/21 orzekł w wyroku z dnia 16 grudnia 2021 roku w pkt. III o podaniu przedmiotowego wyroku do...

Rolnictwo na miarę XXI wieku

Rolnictwo na miarę XXI wieku

Susze, powodzie, wzrastająca odporność agrofagów na środki ochrony roślin – to już codzienność każdego rolnika. Chcąc dostarczyć żywność prawie 8 miliardom ludzi na świecie, musi poszukiwać najbardziej efektywnych sposobów uprawy. Kluczem do sukcesu jest wykonanie...

Żywność na europejskim rynku ponownie uznana za bezpieczną

Żywność na europejskim rynku ponownie uznana za bezpieczną

W marcu 2022 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ogłosił, że 94,9% próbek żywności analizowanych w 2020 roku pod kątem pozostałości pestycydów mie­ści się w granicach norm prawnych, a w 54,6% próbek nie wykryto jakichkolwiek pozostałości. Czym...

Środki ochrony roślin to narzędzie pracy rolnika

Środki ochrony roślin to narzędzie pracy rolnika

Grabie, widły, ciągniki, traktory – to narzędzia niezbędne w pracy rolnika. Pomagają mu w prowadzeniu gospodarstwa i sprawnym wykonywaniu prac na kilku hektarach upraw. Ale nie są to jedyne narzędzia. Rolnik prowadząc uprawę wykorzystuje także środki ochrony roślin –...

Jak rolnik dba o bezpieczeństwo w swoim gospodarstwie?

Jak rolnik dba o bezpieczeństwo w swoim gospodarstwie?

Rolnik to wymagający, specjalistyczny zawód, a praca w gospodarstwie rolnym wiąże się z wieloma wyzwaniami. Jednym z nich jest zachowanie bezpieczeństwa. Prowadzenie gospodarstwa rolnego to praca na wielu stanowiskach, a to oznacza, że rolnik musi posiadać wiele...

Jak działa Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta w praktyce?

Jak działa Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta w praktyce?

W najbliższym czasie wprowadzona zostanie w Polsce Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP). Do wdrożenia nowych obowiązków zobowiązuje Polskę przyjęty w 2018 roku unijny pakiet odpadowy. ROP zakłada – w uproszczeniu – że producent bierze odpowiedzialność...

Rolnik i pszczelarz – rywale czy dobrzy współpracownicy?

Rolnik i pszczelarz – rywale czy dobrzy współpracownicy?

Na temat tych dwóch zawodów, a szczególnie ich pracy w bliskim sąsiedztwie, krąży wiele stereotypów – głównie tych niekorzystnych dla rolnika. Czy jednak jest powód, by go demonizować? Zupełnie nie! Ta współpraca zapewnia korzyści obu stronom i wbrew powszechnej...

Gdy „naturalne” nam szkodzi

Gdy „naturalne” nam szkodzi

W dobie większej dbałości o stan planety i zapobiegania zmianom klimatycznym coraz większą wagę przykładamy do tego, co ekologiczne. Dotyczy to zarówno kosmetyków, opakowań, jak i żywności. Słowo „chemia” (wraz z jej właściwościami) budzi postrach niezależnie od...

Podziel się:

Udostępnij ten artykuł na swoich social-mediach