Silver Axe VIII, międzynarodowa operacja koordynowana przez Europol, odbyła się w dniach 23 stycznia – 28 kwietnia 2023 r. i zaangażowała organy ścigania z 32 krajów (wszystkich państw członkowskich UE i pięciu krajów trzecich). Akcję wsparły Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności Komisji Europejskiej (DG SANTE), CropLife Europe i CropLife International. W sumie organy ścigania przejęły 2 040 ton fałszywych lub nielegalnych środków ochrony roślin, aresztowały 21 podejrzanych i zlikwidowały kilka zakładów produkcyjnych wykorzystywanych do fałszowania środków ochrony roślin. Ósma edycja wspólnych działań sektora publicznego i prywatnego to największe jak dotąd przejęcie fałszywych i nielegalnych środków ochrony roślin.
Podczas operacji zidentyfikowane zostały sposoby wprowadzania podrobionych produktów na rynek UE, które obejmują: sprzedaż podróbek, sprzedaż produktów zakazanych i nielegalny import – zarówno w Internecie, jak i poza nim. Organy uczestniczące w Silver Axe VIII przeprowadziły inspekcje na granicach lądowych i morskich, na rynkach śródlądowych, u dostawców usług doręczania paczek i na internetowych platformach handlowych. Przypadki nadużyć w przypadku handlu nielegalnymi środkami ochrony roślin obejmują zarówno handel podrobionymi lub błędnie oznakowanymi produktami jak i nielegalny import zakazanych substancji. Chociaż Azja i Azja Południowa pozostają głównymi regionami źródeł nielegalnych środków, znaczna część produkcji i konfekcjonowania ma miejsce w UE.
Niszczycielski wpływ na ekosystemy
Branża środków ochrony roślin, która działa legalnie i produkuje oryginalne preparaty podlega ścisłym przepisom prawa i licznym kontrolom. Należy do najbardziej regulowanych branż na świecie. Produkty podrobione, ze względu na nieznany skład i obecność zanieczyszczeń, mogą być niezwykle niebezpieczne dla środowiska i zdrowia ludzi. Według Europolu stosowanie tańszych, nielegalnych i niespełniających norm produktów doprowadziło do dewastacji pól i innych elementów ekosystemów, takich jak populacje pszczół.
„Dzięki nieustannym wysiłkom operacji Silver Axe nie tylko przechwycono łącznie prawie 7 000 ton nielegalnych i podrobionych pestycydów, ale także uwidoczniono wysokie koszty z nimi związane. Te chemikalia mogą być niedrogie, ale mają ogromny wpływ na środowisko, zdrowie publiczne, źródła utrzymania rolników, a nawet dobrostan naszych ważnych rodzin pszczelich. Usuwając z rynku te nielegalne zagrożenia, przyczyniamy się do bezpieczniejszej i zdrowszej przyszłości obywateli UE, ilustrując siłę współpracy w ochronie tego, co najważniejsze.” – powiedziała Catherine De Bolle, dyrektor wykonawcza Europolu.
Dotychczasowe wysiłki sektora publicznego i prywatnego doprowadziły do przechwycenia 6 961 ton nielegalnych pestycydów podczas ośmiu operacji Silver Axe.
Nie ma zrównoważonego rolnictwa bez oryginalnych środków
Środki ochrony roślin to produkty analogiczne do leków, dlatego nazywane są fitofarmaceutykami lub lekami dla roślin. Ich zadaniem jest ochrona roślin uprawnych przede wszystkim przed chorobami, owadami i chwastami. Branża środków ochrony roślin stoi na stanowisku, że czyste środowisko i wydajne rolnictwo nie stoją w sprzeczności. Poszukiwanie nowych metod ochrony roślin, które będą efektywne i przyjazne środowisku naturalnemu oraz zapewniające zdrową żywność, to podstawa jej działań w zakresie badań i rozwoju.
„Dlatego też, zauważając wyzwania stawiane przed europejskim rolnictwem w ramach Zielonego Ładu i towarzyszących mu strategii, w 2020 r. przyjęliśmy szereg zobowiązań, dotyczących między innymi technologii zwiększających precyzję stosowania ś.o.r. oraz nowych rozwiązań w zakresie produktów biologicznych, aby dać rolnikom możliwie szeroki wybór. Stoimy bowiem na stanowisku, że dopiero spełnienie postawionych sobie przez branżę zobowiązań, pozwoli realizować cele Zielonego Ładu, w tym strategii „Od pola do stołu” oraz „Na rzecz bioróżnorodności”.” – mówi dr Joanna Gałązka z Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin. O zobowiązaniach branży piszemy szerzej w artykule Branża środków ochrony roślin podejmuje zobowiązania do 2030 roku.
Podczas gdy oryginalne środki ochrony roślin to ważne narzędzia w pracy rolnika, pozwalające na ograniczanie strat w plonach i produkowanie żywności wysokiej jakości, bezpiecznej dla konsumentów i w przystępnych cenach, podrabiane i nielegalne pestycydy podważają cele Zielonego Ładu i strategii „Od pola do stołu”. Według Europolu stosowanie tańszych, nielegalnych i niespełniających norm produktów doprowadziło do dewastacji pól i innych elementów ekosystemów, takich jak populacje pszczół.
