Dbałość o środowisko naturalne jest ważnym elementem pracy rolnika. Dobry stan środowiska zapewnia mu wysokie plony o dobrej jakości.

Bioróżnorodność (inaczej różnorodność biologiczna) to zróżnicowanie żywych organizmów występujących w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych (definicja za Konwencją o różnorodności biologicznej ogłoszoną w 1992 r. na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro). W rolnictwie wyróżnia się:

• różnorodność biologiczną gatunków, odmian, ras roślin i zwierząt udomowionych, czyli tych uprawianych/hodowanych przez człowieka,
• różnorodność biologiczną dzikich gatunków, odmian roślin i zwierząt żyjących na terenach rolniczych.

Ta druga ma kluczowe znaczenie dla produkcji wielu roślin uprawnych, wielkości plonów i wydajności rolniczych ekosystemów. Od tego, czy na terenach uprawnych występują owady zapylające (m.in. pszczoły, trzmiele czy motyle), zależy jakość i wielkość upraw.

Na świecie zidentyfikowano 254 gatunki roślin uprawnych, które całkowicie lub częściowo uzależnione są od zapylania. Plon aż 39 spośród 57 największych światowych upraw istotnie wzrasta dzięki aktywności owadów. Ponadto małe organizmy, takie jak owady czy pierścienice (np. dżdżownice), odgrywają kluczową rolę dla produkcji rolniczej – pomagają np. napowietrzać glebę.

Bioróżnorodność ma duże znaczenie w rolnictwie – jest jednym z istotnych czynników pozwalających dostarczać żywność finalnemu konsumentowi. Właśnie dlatego producenci i importerzy środków ochrony roślin, stowarzyszeni w PSOR, dbają o jej zachowanie. M.in. wspierają rolników w obsiewaniu pasów zieleni pomiędzy uprawami roślinami kwitnącymi (ich nektar służy bowiem owadom zapylającym) oraz promują wiedzę o poprawnym stosowaniu środków ochrony roślin.

Środki ochrony roślin, o ile są stosowane zgodnie z zaleceniami etykiety, nie stanowią zagrożenia dla utrzymania bioróżnorodności. Często w mediach pojawiają się głosy o tym, że „pestycydy trują” środowisko. Jest to jednak duże uproszczenie. Zadaniem tego typu preparatów jest ochrona np. przed niepożądanymi szkodnikami, które istotnie zostaną wytrute w danej uprawie. Mimo to, środki są tak opracowane, aby działały w sposób wybiórczy, nie powodując negatywnych skutków na przykład dla innych, pożytecznych owadów. Każdy preparat, zanim zostanie dopuszczony do użytku, jest poddawany wieloletniej, wnikliwej analizie pod względem wpływu na środowisko, na zdrowie człowieka i bioróżnorodność.

Pestycydy a pszczoły

Według badań opinii publicznej przeprowadzonych przez Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin w 2016 r. aż 75% Polaków uważa, że pszczoły giną z uwagi na niewłaściwe stosowanie środków ochrony roślin. Prawda jest dla większości Polaków mocno zaskakująca. Jedną z najczęstszych przyczyn upadku rodzin pszczelich są wirusy i pasożyty: przede wszystkim roztocza warrozy. Do grona licznych czynników zagrażających pszczołom zaliczamy również: bakterie i choroby układu pokarmowego pszczół, niewystarczającą ilość pożywienia w okresie zimowym, zmiany meteorologiczne i stosowanie nieprawidłowych praktyk pszczelarskich. Upadki rodzin pszczelich spowodowane niewłaściwym stosowaniem środków ochrony roślin stanowią około 0,5% zdarzeń w skali roku [źródło].

Cennym źródłem informacji o jednym z zapylaczy – pszczołach miodnych – jest mini-serial „Z kamerą wśród pszczół”, zrealizowany ze wsparciem merytorycznym Zakładu Pszczelnictwa w Puławach.