Rolnictwo zrównoważone odpowiedzią na założenia Europejskiego Zielonego Ładu
Tekst ten przeczytasz w: 3 minuty

20 stycznia 2022

Zmieniające się warunki klimatyczne, dostępność zasobów naturalnych sprawiają, że rolnictwo stoi przed wymagającym wyzwaniem – zmianą systemu produkcji rolnej. Dodatkowo stosunek do rolnictwa zmienia się. Jest inny w krajach rozwijających się (biednych, często walczących z plagą głodu) oraz inny w rozwiniętych (bogatych, gdzie problemem społecznym jest otyłość). W pierwszym przypadku często wymogi środowiska i długofalowe podejście do produkcji żywności przegrywa z potrzebą chwili – ze wszystkimi negatywnymi skutkami tych decyzji. Kraje rozwinięte, dobrze zindustrializowane, z reguły zaś mają lub miały nadprodukcję żywności. Priorytetem dla nich przestał być głód, a stało się bezpieczeństwo społeczeństwa i środowiska, w imię którego ogranicza się produkcję żywności przez regulacje prawne lub mechanizmy ekonomiczne.

Już dziś każdego dnia rolnicy wykorzystują metody, które pomagają im dostarczać żywność jak najwyższej jakości, przy jednoczesnym jak najmniejszym wpływie na środowisko. Przed rolnikami stoi jednak realizacja założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Czy można pogodzić planowane regulacje z prowadzeniem gospodarstwa rolnego?

Odpowiedzią jest rolnictwo zrównoważone, wykorzystujące m.in. nowoczesne technologie w ochronie roślin. Wykonanie właściwego zabiegu ochrony, we właściwym miejscu i czasie pozwala na prowadzenie uprawy z poszanowaniem środowiska i ochroną zasobów naturalnych.

Czym jest rolnictwo zrównoważone?

Rolnictwo zrównoważone to system produkcji rolniczej, który łączy w sobie najlepsze cechy systemu konwencjonalnego i ekologicznego. System, który równoważy i optymalizuje cały proces produkcji (należy zadbać o odpowiednie zmianowanie, dobry plan biznesowy, powiązanie z otoczeniem społecznym i środowiskiem), ale także poszczególne jego elementy (rolnik powinien pamiętać o właściwej i mądrej uprawie gleby, ochronie roślin, nawożeniu, doborze odmian, opłacalności i przestrzeganiu prawa).

Jak wskazują autorzy raportu „Wpływ Europejskiego Zielonego Ładu na polskie rolnictwo” Polityki Insight, jednym z narzędzi rolnictwa zrównoważonego jest rolnictwo precyzyjne. Wdrożenie jego zasad pozwala rolnikowi stosować właściwą ochronę roślin, przy jednoczesnym ograniczeniu stosowanych środków ochrony roślin. Przytaczane w opracowaniu badania pokazują możliwość redukcji stosowania środków ochrony roślin średnio o 20 proc. We wspomnianym raporcie określono rolnictwo precyzyjne, jako „koncepcje nowoczesnego prowadzenia gospodarstwa rolnego z wykorzystaniem technik cyfrowych do monitorowania i optymalizacji procesów produkcji rolnej”.

Technologie w służbie rolnictwa

Już dziś rolnicy mogą korzystać z szeregu prostych rozwiązań technicznych ograniczających zużycie ś.o.r. Należą do nich m.in.:

  1. Opryskiwacze polowe rękawowe z pomocniczym strumieniem powietrza (PSP): kurtyna powietrzna tworzona dzięki określonej budowie opryskiwacza ogranicza znoszenie drobnych kropel i ułatwia wnikanie rozpylonej cieczy w głąb roślin. Przy zastosowaniu technik PSP mamy możliwość obniżenia dawki środka ochrony roślin o 15–20% w stosunku do techniki tradycyjnej.
  2. Opryskiwacze sadownicze tunelowe i reflektorowe z układem odzyskiwania cieczy, która jest wychwytywana przez ściany tunelu i powtórnie kierowana do zbiornika. Jest to technika opryskiwania najmniej szkodliwa dla środowiska dzięki trzykrotnie mniejszej emisji ś.o.r., w porównaniu z tradycyjnymi metodami ochrony sadów. Daje ona możliwości odzyskiwania 20-40% cieczy i znacznej redukcji dawki ś.o.r.
  3. Opryskiwacze rzędowe. Dzięki zastosowaniu takich opryskiwaczy środki ochrony są nanoszone na uprawy z większą precyzją, a wykorzystanie tych preparatów jest bardziej racjonalne. Rośliny opryskiwane są nie z góry, jak w technice konwencjonalnej, lecz z obu boków, a odległość od rozpylaczy do roślin jest znacznie mniejsza niż standardowe 50 cm w przypadku opryskiwaczy z płaską belką polową. W ten sposób uzyskujemy równomierne naniesienie cieczy na całą roślinę i mamy możliwość wykorzystania rozpylaczy drobnokroplistych. Dzięki uzyskanej w ten sposób precyzji nanoszenia i ograniczeniu strat cieczy, opryskiwacze rzędowe umożliwiają zmniejszenie o 25% dawek cieczy oraz przeprowadzanie zabiegów w trudniejszych warunkach pogodowych niż przy wykorzystaniu maszyn konwencjonalnych.
  4. Opryskiwacze z komputerem (sterownikiem elektronicznym) lub wyłącznie komputer (sterownik) do utrzymania stałej dawki środków ochrony roślin niezależnie od prędkości jazdy, w tym z wykorzystaniem sygnału GPS. Głównym zadaniem takich sterowników jest utrzymywanie stałej, zadanej dawki środków ochrony roślin, niezależnie od zmiany prędkości jazdy. Opcją dodatkową jest możliwość zmiany dawki aplikowanych środków w określonym zakresie.

Istnieje także szereg rozwiązań, praktycznie bezkosztowych, pozwalających na redukcję zużycia środków ochrony roślin. Najważniejszym z nich jest stosowanie zasad Integrowanej Ochrony Roślin, w szczególności uprawa odmian odpornych, prowadzenie działań prewencyjnych, stosowanie zmianowania, zapraw nasiennych oraz przestrzeganie progów ekonomicznego zagrożenia. Wśród rozwiązań technicznych i cyfrowych warto wymienić wykorzystanie DSSów (Decision Support System) i sygnalizacji. W Polsce mamy możliwość swobodnego korzystania na przykład z Platformy Sygnalizacji Agrofagów.

Zobacz też

Jak powstają zdrowe pomidory? 

Jak powstają zdrowe pomidory? 

Soczyste, smaczne, pachnące, jędrne i niezwykle zdrowe. Są cennym źródłem likopenu, potasu a także witamin C i E oraz beta-karotenu, które wspierają nasze zdrowie. Chętnie uprawiamy je w naszych ogródkach i niemal codziennie goszczą na naszych stołach. Mowa oczywiście...

Wakacje na wsi? Sprawdź, czy twoje dzieci są bezpieczne

Wakacje na wsi? Sprawdź, czy twoje dzieci są bezpieczne

Prowadzenie gospodarstwa rolnego stawia przed rolnikami wiele wyzwań. Ważnym aspektem pracy w rolnictwie jest dbanie o bezpieczeństwo, zwłaszcza jeśli w gospodarstwie przebywają dzieci. Letnie miesiące nakładają na siebie wzmożoną pracą rolników i wakacje dzieci,...

O bezpiecznej żywności słów kilka 

O bezpiecznej żywności słów kilka 

Dziś (7 czerwca 2023) obchodzimy Światowy Dzień Bezpieczeństwa Żywności – i choć o żywności często myślimy w kategorii „zdrowa” lub „niezdrowa”, to najważniejsze jest by była bezpieczna. Ale co to oznacza? Zacznijmy od teorii. Często bowiem słyszymy o „superfoods”...

Nie taka straszna dwunastka   

Nie taka straszna dwunastka  

Eksperci mówią: „Warzywa i owoce powinny stanowić podstawę naszej diety”. WHO zaleca spożywanie minimum 400 g warzyw i owoców dziennie. Tymczasem owoce i warzywa demonizowane są ze wszystkich stron - bo cukry, bo pełne chemii i tych strasznych pestycydów i do tego „ze...

Szkolimy nie tylko online  

Szkolimy nie tylko online  

Jak rozpoznać podrobiony środek ochrony roślin? Czy wyjątkowa promocja zawsze oznacza kłopoty? Czy zawsze powinienem nosić kombinezon w trakcie wykonywania oprysku? Jak najlepiej przygotować opakowania po środkach ochrony roślin do zwrotu i czy trzeba gdzieś...

Nagradzamy bezpieczeństwo 

Nagradzamy bezpieczeństwo 

Dobrze zorganizowane gospodarstwo rolne, uporządkowane narzędzia, odpowiednio oznakowana przestrzeń – to główne elementy pokazujące, że rolnik właściwie dba o bezpieczeństwo swoje, pracowników i domowników. Prowadzenie gospodarstwa rolnego bowiem to praca na wielu...

Kupowanie podróbek nie popłaca – mamy kolejny wyrok sądu!

Kupowanie podróbek nie popłaca – mamy kolejny wyrok sądu!

Podanie wyroku Sądu Rejonowego w Świnoujściu II Wydział Karny do publicznej wiadomości Sąd Rejonowy Świnoujściu II Wydział Karny po rozpoznaniu sprawy sygn. akt II 282/21 orzekł w wyroku z dnia 16 grudnia 2021 roku w pkt. III o podaniu przedmiotowego wyroku do...

Rolnictwo na miarę XXI wieku

Rolnictwo na miarę XXI wieku

Susze, powodzie, wzrastająca odporność agrofagów na środki ochrony roślin – to już codzienność każdego rolnika. Chcąc dostarczyć żywność prawie 8 miliardom ludzi na świecie, musi poszukiwać najbardziej efektywnych sposobów uprawy. Kluczem do sukcesu jest wykonanie...

Żywność na europejskim rynku ponownie uznana za bezpieczną

Żywność na europejskim rynku ponownie uznana za bezpieczną

W marcu 2022 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ogłosił, że 94,9% próbek żywności analizowanych w 2020 roku pod kątem pozostałości pestycydów mie­ści się w granicach norm prawnych, a w 54,6% próbek nie wykryto jakichkolwiek pozostałości. Czym...

Środki ochrony roślin to narzędzie pracy rolnika

Środki ochrony roślin to narzędzie pracy rolnika

Grabie, widły, ciągniki, traktory – to narzędzia niezbędne w pracy rolnika. Pomagają mu w prowadzeniu gospodarstwa i sprawnym wykonywaniu prac na kilku hektarach upraw. Ale nie są to jedyne narzędzia. Rolnik prowadząc uprawę wykorzystuje także środki ochrony roślin –...

Jak rolnik dba o bezpieczeństwo w swoim gospodarstwie?

Jak rolnik dba o bezpieczeństwo w swoim gospodarstwie?

Rolnik to wymagający, specjalistyczny zawód, a praca w gospodarstwie rolnym wiąże się z wieloma wyzwaniami. Jednym z nich jest zachowanie bezpieczeństwa. Prowadzenie gospodarstwa rolnego to praca na wielu stanowiskach, a to oznacza, że rolnik musi posiadać wiele...

Jak działa Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta w praktyce?

Jak działa Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta w praktyce?

W najbliższym czasie wprowadzona zostanie w Polsce Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP). Do wdrożenia nowych obowiązków zobowiązuje Polskę przyjęty w 2018 roku unijny pakiet odpadowy. ROP zakłada – w uproszczeniu – że producent bierze odpowiedzialność...

Rolnik i pszczelarz – rywale czy dobrzy współpracownicy?

Rolnik i pszczelarz – rywale czy dobrzy współpracownicy?

Na temat tych dwóch zawodów, a szczególnie ich pracy w bliskim sąsiedztwie, krąży wiele stereotypów – głównie tych niekorzystnych dla rolnika. Czy jednak jest powód, by go demonizować? Zupełnie nie! Ta współpraca zapewnia korzyści obu stronom i wbrew powszechnej...

Gdy „naturalne” nam szkodzi

Gdy „naturalne” nam szkodzi

W dobie większej dbałości o stan planety i zapobiegania zmianom klimatycznym coraz większą wagę przykładamy do tego, co ekologiczne. Dotyczy to zarówno kosmetyków, opakowań, jak i żywności. Słowo „chemia” (wraz z jej właściwościami) budzi postrach niezależnie od...

Bezpieczna żywność – co to takiego?

Bezpieczna żywność – co to takiego?

Bezpieczeństwo żywności to temat bardzo złożony. Wpływa na niego wiele czynników, takich jak: stan gleb, uprawa, zbiory, ale też sposób przetwarzania, przechowywania czy obróbka jedzenia. Jako konsumenci coraz bardziej zwracamy uwagę na to, co jemy i jakie jest...

Podziel się:

Udostępnij ten artykuł na swoich social-mediach